Klettersteigen langs wijnhellingen van Rhein en Mosel


Langs de Rijn en Moezel bevinden zich vele wijngaarden, welke uitstekend gedijen op de hellingen die direct aan deze rivieren liggen. Ook is dit een perfect gebied voor prachtige wandelingen en uitdagende tochtjes. Wij gaan klauteren langs Rhein en Mosel.

Deel 2

Lees hier deel 1 over de routes langs de Rhein


Zeller Schwarze Katz

Over de Hunsrück verplaatsen we ons richting Zell am Mosel. In vergelijking met waar we aan de Rijn zaten, doet de omgeving gemoedelijker aan. Aan beide oevers van de Rijn ligt een redelijk drukke weg en spoorbaan. Hier aan de Mosel liggen de smalle en langgerekte dorpjes vrijwel direct aan het water en is er ruimte voor terrasjes en een promenade. Wel is er duidelijke overeenkomst: wijn. Bekendste figuur uit Zell is de Zeller Schwarze Katz. Overal in het dorp tref je afbeeldingen aan van een zwarte kat, op huizen, op flessen, op glazen. De sage wil dat een zwarte kat blazend op één van drie wijnvaten sprong, toen wijnkooplieden uit Aken een keuze moesten maken uit een vat. Uiteindelijke kozen de kooplieden voor het vat dat de zwarte kat verdedigde. De wijn uit dit vat bleek van voortreffelijke kwaliteit te zijn, welke zeer goed verkocht werd. Tegenwoordig prijkt op een goede fles wijn uit Zell de Schwarze Katz als kwaliteitszegel.

Ook deze regio is als wandelgebied goed ontsloten. Bij Zell zijn er diverse themaroutes te vinden, zoals bijvoorbeeld de Strasse der Römer en de Layensteig. In 2013 is tevens de Moselsteig geopend, een langeafstandsroute waarbij men in 24 etappes 365 kilometer loopt van Perl naar Koblenz. Eén van deze etappes loopt hier in Zell parallel aan het Collis Steilpfad, welke wij samen met Willi Nickels gaan doen. Het Collis Steilpfad is in 2008 geopend en Nickels was destijds initiator hiervan. “Wij van de Heimat- und Verkehrsverein Zell willen de mensen graag de schoonheid van onze regio laten zien. Met het aanleggen van deze route wilden we iets bijzonders doen.” Vanaf het gemeentehuis  lopen we door smalle straatjes omhoog en vervolgens langs de vierkante toren, een overblijfsel van de stadsmuur die in het jaar 1229 gebouwd werd. Even verderop lopen we onder het poortje door dat aangeeft dat het Steilpfad begonnen is. De route verloopt langs wijngaarden, die zijn afgescheiden door Trockenmauer. Nickels vertelt vol passie over de aanleg van de route: “We zijn hier zo’n 2 jaar mee bezig geweest. Het viel niet mee om de juiste wegvoering naar boven te vinden. Veel kavels op deze helling werden allang niet meer gebruikt en waren compleet verwilderd. Om door de dichte begroeiing te komen, hebben we af en toe de struiken in de brand moeten zetten. Na enkele pogingen bleek er dan een prachtige muur tevoorschijn te komen of bijvoorbeeld deze prachtige stenen trap die hier eeuwen geleden is aangelegd.”

  

In deze route zijn een drietal uitdagende klettersteigpassages gebouwd, die echter door de gewone wandelaars ook door een korte omweg omgaan kunnen worden. Bij helder weer zou je hier een prachtig uitzicht hebben op de Mosel, deze ochtend is er vanwege de mist echter weinig van de omgeving te zien. Hopelijk trekt de mist op als we straks boven staan. “Dit is één van de beste wijnkavels” laat Nickels ons zien. Er is echter alleen een wildernis van struiken en onkruid te bekennen. “Dit stuk is echter veel te bewerkelijk om druiven op te verbouwen. Het oogsten op dit steile stuk is zo arbeidsintensief dat het niet loont.” Na een paar stukjes klauteren komen we al vrij vlot aan op het terras waar ook de Collis-Turm staat. Deze 8 meter hoge toren, hadden we beneden vanuit het dorp al zien liggen. Helaas is de mist nog niet opgetrokken en kunnen we vanaf het uitzichtplatform alleen maar concluderen dat we op  280 meter hoogte ons boven het wolkendek bevinden. We genieten van een glaasje Zeller Schwarze Katz witte wijn en vervolgen daarna onze route terug naar Zell. Deze verloopt uiteraard weer langs de wijnhellingen, waar Nickels vol passie over vertelt. Hoe kan het ook anders, voorheen was hij hier wijnboer. We passeren de wijngaard van de familie Hallenbach, waar we de dag ervoor een wijnproeverij hadden. Vanuit zijn garage langs de doorgaande weg laat de jonge wijnboer Johannes Hallenbach de mensen genieten van de vele soorten wijn uit zijn eigen assortiment en bedient hij tevens zijn geïmproviseerde terras op de wandelpromenade direct aan de Mosel. Mooi om te zien hoe deze nieuwe generatie met hun vak bezig is.

Langzaam maar zeker lost de mist op en zien we onder ons de schepen over het water gaan. We zullen hier zeker nog een keer terugkomen om vanaf de Collis-Turm van de prachtige uitzichten over de Mosel en de omgeving van Zell te genieten.

   

Steilste wijnberg van Europa

Een 15-tal kilometer stroomafwaarts ligt Bremm. Dit dorp en de daarnaast gelegen Calmontberg liggen aan de buitenkant van een prachtige scherpe bocht in de Mosel. Wat meteen in het oog springt is de ruïne die aan de overkant van het water aan de voet van de Petersberg ligt. Deze Kloster Stuben is een overblijfsel van een groot nonnenklooster dat in de 12e eeuw gebouwd is. Tegenwoordig doet de ruïne dienst als plek voor diverse culturele activiteiten zoals bijvoorbeeld concerten.

De Calmont is een 380 meter hoge helling die gebuikt wordt voor de wijnbouw. Het is de steilste wijnhelling van Europa met een hellingspercentage tot bijna 70 graden. In 2002 is er op de Calmont een klettersteig aangelegd, de Deutsche Alpenverein heeft de route voorzien van staalkabels, ladders en beugels.  Wij beginnen de route aan de kant van het dorpje Eller, zodat we de ladders omhoog kunnen lopen in plaats van naar beneden. Na een kort stukje langs de spoorbaan winnen we snel hoogte. In het begin moeten we letterlijk slalommen tussen de wijnranken door. Ook hier komen we de Trockenmauern weer tegen, die ervoor zorgen dat enigszins sprake is van terrassen. Ondanks dat  is het moeilijk voor te stellen hoe de wijngaarden op deze zeer steile helling bewerkt worden. We zien her en der dan ook tandradbanen die het de wijnboer mogelijk maken om de oogsten naar beneden te transporteren. Halverwege de route heeft een wijnboer een geïmproviseerd terrasje neergezet en verkoopt hij zijn eigen wijn. Deze is waarschijnlijk ook met de tandradbaan naar boven gekomen.

De klettersteig verloopt in op en af op een hoogte van 200 tot 300 meter. Steeds hebben we een mooi zicht op de Mosel en de omliggende hellingen. Het is al half oktober geweest en de natuur toont ons een kleurrijk palet van verschillende kleuren groen, bruin, rood en geel. Wij zijn niet de enigen op de Calmont. Vanwege het zonnige weer is het druk op de routen en bij menige smalle passage moeten we wachten totdat de tegenliggers ons gepasseerd zijn. Hoewel de klettersteigpassages zeker niet lastig zijn, heeft de route duidelijk een alpine karakter. “Schwindelfreiheit” is hier zeker wel noodzakelijk. Na zo’n 2 uur daalt het pad langzaam af richting Bremm. Van hieruit bestaat de mogelijkheid om een mooie rondtour te maken via de Calmont-Höhenweg. Vanaf het Gipfelkreuz gaat deze route via het Römer Höhenheiligtum en het uitzichtspunt Vierseenblick terug naar Eller. Daar aangekomen is het niet moeilijk om een terrasje te vinden waar je onder het genot van een plaatselijke Rieslingwijn kunt nagenieten van deze belevenis.

Geschreven door Michiel Vermeulen

Link naar beschrijving Oelsbergsteig

Link naar beschrijving Calmont Klettersteig